مقدمه
امروزه همه می‌دانند که سرویس‌های ابری چقدر مفید و کارامد هستند. اینکه به وسیله هر دستگاهی و از هر راه دوری به فایل‌های خود در فضای ابری دسترسی داشته باشید، از بزرگترین مزایای این سرویس‌ها برای افراد و مجموعه‌هاست. Nextcloud نیز یکی از همین سرویس‌های ابری‌ست. نرم‌افزاری منبع باز و برای ذخیره‌سازی ابری که به شما امکان پشتیبان‌گیری از فایل‌های خود و ذخیره آنها در فضای ابری را از هر جایی می‌دهد. به نرم‌افزارهایی مانند Dropbox، Google Drive یا iCloud فکر کنید، با این تفاوت که این بار شما کنترل کاملی بر مکان و نحوه ذخیره‌سازی فایل‌های خود دارید.
نرم افزار Nextcloud اساساً دارای دو بخش است:
- بخش سروری نرم‌افزار که زیرساخت‌های پشتیبان مورد نیاز برای ذخیره فایل‌های شما در فضای ابری را فراهم می‌کند؛ و می‌تواند هم بر روی کامپیوتر شخصی و هم بر روی یک سرور راه دور راه‌اندازی، اداره و نگهداری شود. (به این حالت، سرویس نکست‌کلود مدیریت شده می‌گویند.)
- بخش مشتری (کلاینت) نرم‌افزار که برای آپلود و دسترسی روزمره شما به فایل‌ها استفاده می‌شود. این نرم‌افزارها برای Windows، macOS، Linux، iOS و Android در دسترس هستند.
با وجود این که همه Nextcloud را یکی از زیرشاخه‌های Owncloud می‌دانند (Owncloud: از بهترین و محبوب‌ترین سرویس‌های ساخت فضای ابری خصوصی، یک پلتفورم دسترسی به فایل منبع باز در سطح سازمانی که بر خلاف نکست‌کلود و تمرکز بر کسب‌وکارهای کوچکتر، بر مواردی چون مقیاس‌پذیری بالا و امنیت تمرکز دارد)، اما در طول سال‌های گذشته و رشد سریع نکست‌کلود، بسیاری آن را جانشین Owncloud قلمداد کرده‌اند؛ علیرغم این واقعیت که Owncloud نیز همچنان بسیار فعال است.
امکانات Nextcloud
درست در همان لحظه که سرویس Nextcloud خود را راه‌اندازی کنید، به همه ویژگی‌های Nextcloud دسترسی کامل خواهید داشت. در ادامه به بعضی از اصلی‌ترین و قابل توجه‌ترین ویژگی‌های این سرویس اشاره می‌کنیم.
- رایگان و منبع باز (اگر چه فضای سرور میزبان هزینه دارد)
- قابل ارائه به شکل خود میزبان یا مدیریت شده
- دارای سیستم رمزگذاری End-to-end encryption (در نسخه‌های آزمایشی)
- File versioning یا نسخه‌سازی از فایل‌ها
- اشتراک‌گذاری راحت فایل‌ها
- مکالمه، مکاتبه، تعامل و همکاری
- امکان دسترسی به اطلاعات از هرجا
- استریم کردن فایل‌های مولتی‌مدیا
- مجهز به پلاگین‌های مختلف مانند تقویم، لیست مخاطبین، یادداشت‌ها و وظایف
- احراز هویت دو مرحله ای (از طریق کدهای پشتیبان و برنامه‌های احراز هویت)
- Cross platform یا چند پلتفرمی بودن (به این معنی که این نرم‌افزار مستقل از پلتفرم بوده و برای کار در چندین پلتفرم محاسباتی طراحی شده است.)
نکته قابل توجه در اینجا این است که امکانات پرشمار نکست‌کلود قابلیت شخصی‌سازی دارند؛ به این معنی که می‌توانید تنها از سرویس‌ها و امکاناتی استفاده کنید که به آنها نیاز دارید و مجبور نیستید حجم هاست خود را بیش از نیاز خود با امکانات مختلف اشغال کنید. در سرویس‌های نکست‌کلود مدیریت شده، شرکت میزبان این قبیل از نیازهای شما را به راحتی برای شما مدیریت خواهد کرد. در ادامه به توضیح مفصل‌تر برخی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این سرویس در لیست بالا خواهیم پرداخت:
سیستم رمزگذاری End-to-end encryption
Nextcloud برای حفظ حریم خصوصی و تامین بالاترین سطح امنیت، رمزگذاری انتها به انتها (e2ee) را ارائه می‌دهد. به این معنا که شما فایل‌های خود را قبل از آپلود در فضای ابری به صورت رمزگذاری می‌کنید. سپس آنها را فقط می‌توان در داخل برنامه‌هایی که کلید آنها را دارید رمزگشایی کرد.
اشتراک‌گذاری راحت فایل‌ها
سرویس نکست‌کلود این امکان را به شما می‌دهد تا فایل‌های خود را به آسانی با سایر کاربران سرور خود به اشتراک بگذارید، لینک‌های محافظت شده با گذرواژه را ایجاد کرده و ارسال کنید، به دیگران اجازه دهید فایل‌های خود را بر روی ابر شما آپلود کنند و هنگامی که یک کاربر در سرور ابری دیگر آن را به اشتراک می‌گذارد، نوتیفیکیشنی را در گوشی موبایل و دسکتاپ خود دریافت کنید و…
مکالمه، مکاتبه، تعامل و همکاری
کاربران Nextcloud می‌توانند با استفاده از ابزاری مانند Collabora Online (یک مجموعه آفیس آنلاین و قدرتمند LibreOffice که در همه مرورگرهای مدرن کار می‌کند.) انواع تعامل‌ها را با یکدیگر داشته و همکاری کنند. یک مجموعه اداری آنلاین که از تمام فرمت‌های مربوط به Documentها، spreadsheetها و فایل‌های پرزنتیشن presentation پشتیبانی می‌کند.
از جمله دیگر ابزارهای Nextcloud که به همکاری بهتر افراد بر روی این سرویس کمک می‌کنند و در آخرین نسخه منتشر شده از آنها به عنوان راه‌حل‌های بهره‌وری پیشرفته یاد شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سرویس Nextcloud Files
یک راه‌حل اشتراک‌گذاری و همگام‌سازی فایل‌های سازمانی که به کارمندان در همکاری بر روی فایل‌ها و اسناد کمک می‌کند. با امکاناتی مانند جستجو، ویرایش، نظر دادن، پیوست یادداشت‌ها و حتی قفل کردن فایل‌ها.
سرویس Nextcloud Talk
یک سرویس ارتباطی صوتی/تصویری و Chat مبتنی بر Self-Hosting با قابلیت اشتراک‌گذاری صفحه و وایت‌برد که آن را به انتخاب خوبی برای جلسات کاری، وبینارها و ارائه‌ها تبدیل می‌کند. در این سرویس همه تماس‌ها رمزگذاری‌شده هستند و گزارش‌های مکاتبات در سرور خودتان ذخیره می‌شود.
سرویس Nextcloud Groupware
این سرویس دارای سه بخش اصلی است:
Nextcloud Mail که به کمک آن می‌توانید علاوه بر ارسال و دریافت ایمیل بر روی هاست خود، در تبادل ایمیل‌ها اکانت‌های مختلف را به یکدیگر متصل کنید.
Nextcloud Calendar که از تقویم‌های شخصی، مشترک و خارجی پشتیبانی کرده و استفاده از آن در برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت قرارها و جلسات به شما کمک خواهد کرد.
Nextcloud Contacts که به شما کمک می‌کند اطلاعات ارتباطی نظیر شماره‌های تماس، آدرس‌ها و ایمیل‌های خود را همگام‌سازی، اشتراک‌گذاری و پیگیری کنید.
Cross platform یا چند پلتفورمی بودن
یکی از بهترین ویژگی‌های این سرویس، عدم وابستگی آن به پلتفورم‌های مختلف است. چرا که برنامه‌های پشتیبانی کننده سرویس Nextcloud یا همان Client softwareها برای Windows، macOS، Android، iOS و تقریباً هر سیستم عامل توزیع لینوکسی موجود هستند. با این حال، عملکرد کامل Nextcloud از طریق رابط وب آن و از طریق هر مرورگر مدرن و در هر پلتفرمی قابل دسترسی و مدیریت است.
جمع‌بندی
Nextcloud یک راه‌حل پشتیبان‌گیری ابری و هیجان‌انگیز است که می‌تواند به خوبی در چندین دستگاه و پلتفرم کار کند. در واقع مجموعه ویژگی‌های بالقوه آن، که به راحتی توسط مدیران از طریق نصب برنامه با یک کلیک فراهم می‌شود، سرویس‌هایی مانند Dropbox، Google Drive و iCloud را به چالش می‌کشد.
البته بزرگترین مزیت Nextcloud این است که کنترل کاملی بر نحوه و مکان ذخیره‌سازی فایل‌ها در اختیار شما قرار می‌دهد که این یک قدم بزرگ در جهت تامین و حفظ حریم خصوصی است.
در نهایت با مقایسه و بررسی فاکتورها به راحتی می‌توان نتیجه گرفت که Nextcloud جایگزینی قوی‌تر و ایمن‌تر از گزینه‌هایی مانند Google Drive و Dropbox است. از آنجایی که نکست کلود به صورت خود میزبان و لوکال قابل استفاده است، به کسب‌وکارها کنترل بیشتری بر داده‌هایشان ارائه می‌دهد.
